Anime (jap. アニメ^?) – skrócone angielskie słowo animation (jap. アニメーション animēshon^?) oznaczające film animowany. W Japonii terminem tym określa się wszystkie filmy i seriale animowane, bez względu na kraj ich pochodzenia. Poza Japonią słowo anime służy do określenia japońskich filmów animowanych oraz stylu japońskiej animacji. Istniejąca również teoria o pochodzeniu terminu anime od francuskiego słowa animé (animowany) lub les dessins animés (animowane obrazy) jest dyskusyjna. Obie formy – pierwotna animēshon i skrócona anime – są rozpoznawane przez Japończyków. Po raz pierwszy terminu anime użył japoński teoretyk filmowy Taihei Imamura w latach 40. XX wieku, zastępując nim dotychczasowe określenie manga-eiga (jap. 漫画映画^?).

stnieje wiele gatunków anime, w tym także odpowiednich dla tradycyjnego kina aktorskiego. Owe gatunki mogą zawierać w sobie elementy akcji, przygody, historii dla dzieci, komedii, dramatu, erotyzmu (hentai), średniowiecznego fantasy, okultyzmu, horroru, romansu, science fiction itd.

Większość anime łączy w sobie elementy kilku różnych gatunków, jak i wiele różnych tematów, co utrudnia jednoznaczne ich kategoryzowanie. Może wydawać się, że dane anime ma prostą fabułę, ale jednocześnie może cechować się ono o wiele większą złożonością, głębokością przedstawionej historii oraz jej bohaterów. Przykładowo, w jakimś anime największy nacisk położono na akcję, np. efektowne bijatyki lub pościgi, ale jednocześnie w tym samym filmie (serialu) znaleźć można elementy m.in. humoru.

Nazwy i krótkie opisy pojęć charakterystycznych dla anime i mangi:

• anime progresywne – "film artystyczny", produkcja łamiąca jakieś kanony; termin trudny do jednoznacznego zdefiniowania, stąd też nie można podać konkretnych przykładów anime progresywnych, ale wymienia się wśród nich m.in. Furi kuri, Mind Game, Meikyū mo nogatari czy Wirtualną Lain
• bishōjo – jap. 'piękna dziewczyna'; anime, w którym ważną rolę odgrywają piękne dziewczyny,
• bishōnen – jap. 'piękny chłopak', np. Tajemnica przeszłości
• ecchi – anime o podtekstach erotycznych, niewybrednym humorze erotycznym, aczkolwiek bez pokazywania stosunków płciowych, np.Green Green, KissxSis
• hentai – jap. 'zboczeniec' erotyczne i pornograficzne, w Japonii termin nie jest stosowany, a samo słowo jest odbierane negatywnie, np. Chōjin densetsu Urotsukidōji,
  • yaoi – erotyczne bądź romantyczne anime gejowskie, np. Ai no kusabi: Miłość na uwięzi
  • yuri – erotyczne bądź romantyczne anime lesbijskie
  • shōtakon – od shōtaro complex; erotyczne anime z młodymi chłopcami
  • lolicon lub rorikon – od lolita complex; erotyczne anime z młodymi dziewczętami
• josei – jap. 'młoda kobieta'; anime przeznaczone dla młodych kobiet, rzadko spotykane,
• mecha – anime z wielkimi robotami lub humanoidami, np. Neon Genesis Evangelion
• moe – anime lub manga zawierające postaci bardzo zuchwałe lub słodkie np. Lucky Star
• s einen – anime przeznaczone dla starszej młodzieży, np. V
• sentai, super sentai – jap. 'walcząca drużyna'; anime, które wśród głównych postaci zawiera drużynę superbohaterów
• shōjo – jap. 'młoda panienka' lub 'mała dziewczynka'; anime przeznaczone głównie dla dziewczyn, np. Kaichō wa Maid-sama!
• shōnen – jap. 'chłopiec'; anime przeznaczone głównie dla chłopców, np. Dragon Ball
• mahō-shōjo (magical girls) – anime o nastoletnich bohaterkach, posiadających nadprzyrodzone moce, np. Sailor moon
• mahō-shōnen (magical boys) – odpowiednik mahō shōjo z chłopcami
• shōjo-ai – jap. 'dziewczęca miłość'; anime o romansach między żeńskimi postaciami, np. Rewolucjonistka Utena; termin nie obowiązuje w Japonii, utworzony został na Zachodzie na wzór shōnen-ai, aby odróżnić lesbijski romans od erotyki
• shōnen-ai (lub BL, boys love) – jap. 'chłopięca miłość'; anime o romansach między męskimi postaciami, np. Gravitation, Junjou Romantica

Niektóre anime powstają dla specjalnej grupy odbiorców, węższej nawet niż niektórych z podanych powyżej. Przykładowo, Initial D, Wangan Midnight i éX-Driver skupiają się na wyścigach samochodowych i tuningu (swoiste odpowiedniki filmów w rodzaju Szybkich i wściekłych), Ashita no Jō opowiada o boksie, a Hanaukyō meido tai (Hanaukyō Maid Team) bazuje na fantasy o francuskich pokojówkach.

W 2006 r. National Child Exploitation Coordination Centre of Canada sklasyfikowało cały ogół anime jako hentai, niewłaściwie określając treści większości serii anime i mang. Skargi na zawartość artykułu i niewłaściwe sformułowania zmusiły NCECC do sprawdzenia owych sformułowań, ale nie jego zawartości. Obecnie dokument został usunięty.

Bardzo ważnym elementem anime jest muzyka. Ścieżki dźwiękowe do anime często tworzone są przez znanych muzyków i kompozytorów. Seriale rozpoczynające się specyficzną czołówką (po angielsku opening) wykorzystują otwierającą piosenkę jako szybkie wprowadzenie do programu. Tło muzyczne wykorzystuje się, aby nadać odpowiednie tempo akcji.

Openingi zwykle odpowiadają tonowi, w jakim utrzymane jest dane anime i mają zachęcić widza do dalszego oglądania. Wykorzystane utwory oraz piosenka kończąca odcinek (ending) mogą stanowić komentarz do ogólnej fabuły całości lub wysuwać na pierwszy plan szczególnie ważny dla serialu element. Openingi i endingi (a także utwory w samym anime) nierzadko wykonywane są przez popularnych muzyków.

Dodatkowo do niektórych anime wydawane są specjalne płyty z seiyū, nazywane image albumami. Pomimo użycia słowa image (obraz, wyobrażenie, wizerunek), płyty zawierają jedynie muzykę lub "wiadomości głosowe", w których to seiyū rozmawiają z publicznością lub mówią o samych sobie, co wywołuje u słuchacza wrażenie, że postać śpiewa. Innym rodzajem płyt są drama CD, na których znajdują się piosenki i opowiadane przez seiyū historie, niekoniecznie związane z głównym wątkiem danego anime.